انتشارات تیسا
فرصتی برای گسترش افکار؛ فعال در حوزه چاپ و نشر کتابهای علوم انسانی.
معرفی کتاب تهران، سینما و مدرنیته شهری
زهرا ملوکی - کتاب تهران، سینما و مدرنیته شهری نوشته بهارک محمودی توسط انتشارات تیسا در سال ۹۱ به چاپ رسیده است. تهران، شهر مدرنیته و سینما عرصه بازنمایی آن است.
بهارک محمودی، در این کتاب سعی کرده است با مرور مهم ترین آثار شهری سینمای داستانی ایران که تهران را در خود نشان داده اند: سرگذشت مدرنیته ایرانی و تناقضات جامعه شهری ایران را از دهه ۴۰ تا ۸۰ بررسی بکند. در توضیح چیستی و چگونگی سینمای دهه ۴۰، فیلم «خشت و آیینه»، (ابراهیم گلستان، ۱۳۴۴) به عنوان نخستین بازنمایاننده شهر تهران در قالب لوکیشنی شخصیت دار، معرفی می شود.
تهران در این دهه نقطه آغاز تعارض میان امر مدرن و امر سنتی است. کلیشه های امروز پلیدی شهر در برابر صداقت روستا و هر گونه تعارضی از این دست محصول تفکر سینمای آن دهه و تهران موضوعیت یافته که تا پیش از دهه چهل به دلایل گوناگون ساختاری، فنی، اقتصادی و محتوایی به ورطه نمایش تعلق نداشت ریشه در سینمای دهه ۴۰ دارند. دهه ۵۰ بر پیکره سینمایی سال های پیش از خود استوار می شود و مجموعه یی از شهری ترین فیلم های تاریخ سینمای ایران را در خود رقم می زند. وضعیت ایران در این سال ها به شدت از درآمدهای هنگفت نفتی اش متاثر است و ظهور طبقات جدید نوکیسه و وابسته به حکومت، تضادهای جدیدی می آفریند که تصویر پایتخت را از پیش منفورتر و تکه تکه تر می کند.
فقر با قدرت بیشتری در مقابل ثروت و نارضایتی و تلف شدن در شهر هر روز شدت می یابد. از نمونه های موفق آثار سینمایی این دهه در تصویر کردن هرچه نزدیک تر تهران به واقعیت، فیلم «صبح روز چهارم» کامران شیردل است که به دقت در کنار چند اثر دیگر مورد بررسی قرار گرفته است. تهران دهه ۶۰ نه با بلوار و بزرگراه ها، نه با سینما و کافه و آسمانخراش ها بلکه در میدان و سنگربندی مساجدش به تصویر می آید... (شهر) در این سال ها می خواهد به اختناق فضای عمومی پایان دهد و (خود را دوباره پیدا کند.) و قهرمان آن در پی حل تناقض های زندگی مدرن و در حال جدالی است که از پس جریان های قالب کشور به روزمره اش سرازیر شده است.
اگر بخواهیم سینمای دهه ۶۰ را در یک اثر خلاصه کنیم شاید بتوان گفت آن «اجاره نشین ها» (داریوش مهرجویی، ۱۳۶۵) است که در طول این کتاب به کرات مورد اشاره و توضیح قرار گرفته است. نتیجه گیری کتاب، خلاصه یی بسیار خوب از مباحث فصل های پیشین و رسیدن به یک جمع بندی مناسب از آنهاست.
منبع: روزنامه اعتماد
