انتشارات تیسا

در روزهای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران دو کتاب مهم و متفاوت در حوزه مطالعات فرهنگی رونمایی شد: مهم از این جهت که بیشتر کتاب های این حوزه ترجمه بوده و صاحبنظران آن کمتر در نگارش متون و تولید مفاهیم مرتبط در بستر فرهنگی ایران دست داشته اند و متفاوت از این نظر که این کتاب ها در مرز بین دو رشته مطالعات فرهنگی و مرد م شناسی نگاشته شده اند. «پشت دریاها شهری است (فرآیندها، روش ها و کاربردهای مردم نگاری شهری)» و «فرهنگ و شهر (چرخش فرهنگی در گفتمان های شهری)» نام دو کتابی است که توسط دکتر نعمت الله فاضلی، نگارنده این کتاب ها در غرفه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی رونمایی شد. در جمع کوچکی از فرهنگ دوستان و فرهنگ پژوهان دانشگاهی، فاضلی این کتاب ها را حاصل تجربه های زیسته و اندوخته های دانش و پژوهش خود برشمرد اما ترجیح بر این داشت تا درباره خود کتاب سخن بگوید تا اندر احوالات کاتب. «پشت دریاها شهری است» عنوان اصلی کتاب جدید دکتر فاضلی است که در نگاه اول گمان خواننده به یک کتاب ادبی در تعبیر و تفسیر اشعار سهراب سپهری می رود اما او در توضیح، این عنوان را پیشنهاد همسرش می داند و اینکه دلیلی ندارد کتاب های علمی در ایران عنوان های زمخت و ثقیل داشته باشند: وی امیدوار است که این کتاب در «دست هر کودک ۱۰ ساله شهر، شاخه معرفتی» باشد تا به آرمانشهر موعود برسند. فاضلی در معرفی کتاب، این اثر را یک نوشته مردم نگارانه می داند که به روند شهری شدن مردم در ایران می پردازد. به عقیده او، مردم نگاری در ایران با مفاهیمی همچون سنت، فولکلور و ثبت موضوعات فرهنگی در جوامع روستایی و عشایری: پیوند خورده در حالی که این کتاب، اساس خود را بر مفهوم پیچیده شهر و زندگی شهری متمرکز ساخته است. فصلی از کتاب نیز پیرامون «آموزش اتنوگرافی یا مردم نگاری و اتواتنوگرافی یا خودمردم نگاری» به بحث پرداخته است. وی تاکید دارد مردم نگاری شهری ابداع او نیست، اما تحقیقا بر این باور است که این نخستین کتاب مستقلی است که مردم نگاری شهری را به زبان فارسی برای مردم ایران و به طور کامل معرفی می کند. وی این کتاب را در ادامه نوشته های پژوهشگران جوان حوزه مطالعات فرهنگی شهر همچون عباس کاظمی، محمد رضایی و... می داند و به عقیده او موضوعات مطرح شده هم قابل استفاده توسط عامه مردم است و هم نظر دانشگاهیان را تامین می کند. او در این کتاب به دنبال روشی است که سهم مردم عادی کوچه و بازار در شکل گیری شهرها را توضیح دهد. «پشت دریاها شهری است» در سه بخش، ۱۳ فصل و ۷۰۶ صفحه از سوی نشر تیسا منتشر شده است. فاضلی در معرفی کتاب دیگرش «فرهنگ و شهر...» آن را یک اثر «اتواتنوگرافیک» می داند که حاصل بازنویسی و ویرایش مصاحبه های مختلف او با رسانه ها و نشریات مختلف بوده است. چاپ اول این کتاب در سال گذشته روانه بازار شده بود و تجدید چاپ آن با تجدیدنظر اساسی در دو بخش و یازده فصل با ۴۶۰ صفحه توسط انتشارات تیسا انجام شده است. این کتاب پیرامون موضوعاتی همچون رویکرد فرهنگی در گفتمان شهری، گفتمان های مدرن شهری، کافی شاپ، همسایگی، جنبش های اجتماعی و... نوشته شده است.